Chương I. Những quy định chung: Chương này gồm 07 điều (từ Điều 1 đến Điều 7) quy định về Đơn vị hành chính; Tổ chức chính quyền địa phương; Phân loại đơn vị hành chính; Nguyên tắc tổ chức và hoạt động của chính quyền địa phương; Hội đồng nhân dân; Ủy ban nhân dân; Quan hệ công tác giữa chính quyền địa phương với Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam và các tổ chức chính trị - xã hội ở địa phương.

Chương II. Tổ chức đơn vị hành chính và thành lập, giải thể, nhập, chia đơn vị hành chính, điều chỉnh địa giới và đổi tên đơn vị hành chính: Chương này gồm 03 điều (từ Điều 8 đến Điều 10) quy định về Nguyên tắc tổ chức đơn vị hành chính và điều kiện thành lập, giải thể, nhập, chia đơn vị hành chính, điều chỉnh địa giới đơn vị hành chính; Thẩm quyền quyết định thành lập, giải thể, nhập, chia đơn vị hành chính, điều chỉnh địa giới và đổi tên đơn vị hành chính; Trình tự, thủ tục thành lập, giải thể, nhập, chia đơn vị hành chính, điều chỉnh địa giới và đổi tên đơn vị hành chính.

Chương III. Phân định thẩm quyền của chính quyền địa phương các cấp: Chương này gồm 04 điều (từ Điều 11 đến Điều 14) quy định về Phân định thẩm quyền của chính quyền địa phương; Phân quyền; Phân cấp; Ủy quyền.

Chương IV. Nhiệm vụ, quyền của chính quyền địa phương: Chương này gồm 05 mục, 14 điều, cụ thể như sau:

+ Mục 1. Nhiệm vụ, quyền hạn của chính quyền địa phương ở tỉnh: Mục này gồm 03 điều (từ Điều 15 đến Điều 17) quy định về Nhiệm vụ, quyền hạn của Hội đồng nhân dân tỉnh; Nhiệm vụ, quyền hạn của Ủy ban nhân dân tỉnh; Nhiệm vụ, quyền hạn của Chủ tịch Ủy ban nhân dân tỉnh.

+ Mục 2. Nhiệm vụ, quyền hạn của chính quyền địa phương ở thành phố: Mục này gồm 03 điều (từ Điều 18 đến Điều 20) quy định về Nhiệm vụ, quyền hạn của Hội đồng nhân dân thành phố; Nhiệm vụ, quyền hạn của Ủy ban nhân dân thành phố; Nhiệm vụ, quyền hạn của Chủ tịch Ủy ban nhân dân thành phố.

+ Mục 3. Nhiệm vụ, quyền hạn của chính quyền địa phương ở xã: Mục này gồm 03 điều (từ Điều 21 đến Điều 23) quy định về Nhiệm vụ, quyền hạn của Hội đồng nhân dân xã; Nhiệm vụ, quyền hạn của Ủy ban nhân dân xã; Nhiệm vụ, quyền hạn của Chủ tịch Ủy ban nhân dân xã.

+ Mục 4. Nhiệm vụ, quyền hạn của chính quyền địa phương ở phường: Mục này gồm 03 điều (từ Điều 24 đến Điều 26) quy định về Nhiệm vụ, quyền hạn của Hội đồng nhân dân phường; Nhiệm vụ, quyền hạn của Ủy ban nhân dân phường; Nhiệm vụ, quyền hạn của Chủ tịch Ủy ban nhân dân phường.

+ Mục 5. Nhiệm vụ, quyền hạn của chính quyền địa phương ở đặc khu: Mục này gồm 02 điều (từ Điều 27 đến Điều 28) quy đinh về Nhiệm vụ, quyền hạn của chính quyền địa phương ở đặc khu; Về tổ chức chính quyền địa phương ở đặc khu trong trường hợp đặc thù.

Chương V. Tổ chức và hoạt động của chính quyền địa phương: Chương này gồm 02 mục, 15 điều, cụ thể như sau:

+ Mục 1. Tổ chức và hoạt động của Hội đồng nhân dân: Mục này gồm có 10 điều (từ Điều 29 đến Điều 38) quy định về Cơ cấu tổ chức của Hội đồng nhân dân; Số lượng đại biểu Hội đồng nhân dân; Nhiệm vụ, quyền hạn của Thường trực Hội đồng nhân dân; Nhiệm vụ, quyền hạn của Chủ tịch Hội đồng nhân dân, Phó Chủ tịch Hội đồng nhân dân, các thành viên khác của Thường trực Hội đồng nhân dân; Nhiệm vụ, quyền hạn của đại biểu Hội đồng nhân dân; Kỳ họp Hội đồng nhân dân; Biểu quyết của Hội đồng nhân dân; Bầu các chức danh của Hội đồng nhân dân, Ủy ban nhân dân; Việc lấy phiếu tín nhiệm, bỏ phiếu tín nhiệm, cho thôi giữ chức vụ, từ chức, miễn nhiệm, bãi nhiệm đối với người giữ chức vụ do Hội đồng nhân dân bầu; Tạm đình chỉ, thôi làm nhiệm vụ đại biểu, bãi nhiệm và mất quyền đại biểu Hội đồng nhân dân.

+ Mục 2. Tổ chức và hoạt động của Ủy ban nhân dân: Mục này có 05 điều (từ Điều 39 đến Điều 43) quy định về Cơ cấu tổ chức của Ủy ban nhân dân; Hoạt động của Ủy ban nhân dân; Điều động, cách chức Chủ tịch Ủy ban nhân dân, Phó Chủ tịch Ủy ban nhân dân; Giao quyền Chủ tịch Ủy ban nhân dân; Đối thoại giữa chính quyền địa phương cấp xã với Nhân dân.

Chương VI. Tổ chức chính quyền địa phương trong trường hợp thay đổi địa giới đơn vị hành chính và các trường hợp đặc biệt khác: Chương này gồm có 07 điều (từ Điều 44 đến Điều 50) quy định về Tổ chức chính quyền địa phương khi nhập các đơn vị hành chính cùng cấp; Tổ chức chính quyền địa phương khi chia một đơn vị hành chính thành nhiều đơn vị hành chính cùng cấp; Tổ chức chính quyền địa phương khi thành lập mới một đơn vị hành chính trên cơ sở nguyên trạng một đơn vị hành chính; Tổ chức chính quyền địa phương khi thành lập mới một đơn vị hành chính trên cơ sở điều chỉnh một phần diện tích tự nhiên và dân cư của các đơn vị hành chính; Hoạt động của đại biểu Hội đồng nhân dân khi điều chỉnh địa giới hành chính, di chuyển tập thể dân cư; Khóa của Hội đồng nhân dân ở đơn vị hành chính sau khi thành lập, nhập, chia, điều chỉnh địa giới đơn vị hành chính và hoạt động của chính quyền địa phương khi không còn đủ hai phần ba tổng số đại biểu Hội đồng nhân dân; Giải tán Hội đồng nhân dân.

Chương VII. Điều khoản thi hành: Chương này gồm có 04 điều (từ Điều 51 đến Điều 54) quy định về Hiệu lực thi hành; Sửa đổi, bổ sung, bãi bỏ một số luật và nghị quyết có liên quan; Tổ chức chính quyền địa phương tại phường thuộc thành phố Hà Nội, Thành phố Hồ Chí Minh và thành phố Đà Nẵng nhiệm kỳ 2021 – 2026; Quy định chuyển tiếp.

Luật tổ chức chính quyền địa phương số 72/2025/QH15 là bước tiến quan trọng trong cải cách thể chế, đồng thời kế thừa hợp lý các quy định của Luật năm 2015 và có nhiều đổi mới sâu sắc về mô hình tổ chức, phân quyền và phương thức vận hành. Nổi bật là việc xác lập rõ mô hình chính quyền địa phương 2 cấp; tăng quyền tự chủ, tự chịu trách nhiệm cho cấp tỉnh và cấp xã; đẩy mạnh ứng dụng công nghệ số, hướng tới xây dựng chính quyền số hiện đại. Những điều chỉnh này phản ánh yêu cầu thực tiễn và phù hợp với chiến lược cải cách hành chính, chuyển đổi số quốc gia giai đoạn 2021–2030.

Nguyễn Thị Huệ - Công chức VP HĐND và UBND