61 năm trước, khi Mỹ leo thang chiến tranh, dùng hải quân và không quân tiến công miền Bắc, chúng đã chọn vùng biển xứ Thanh làm một trong những điểm đánh phá đầu tiên. Ngày 2/8/1964, tàu khu trục Ma-đốc xâm phạm vùng biển Hòn Mê – Lạch Trường. Với quyết tâm “dám đánh, biết đánh và quyết thắng”, những con tàu phóng lôi 333, 336, 339 của ta đã lập chiến công xuất sắc: đánh trúng tàu địch, bắn rơi 1 máy bay, buộc Ma-đốc tháo chạy khỏi lãnh hải Việt Nam.

Không dừng lại ở đó, ngày 5/8/1964, Mỹ mở cuộc không kích quy mô lớn mang tên “Mũi tên xuyên”, huy động hàng chục máy bay phản lực đánh phá từ Quảng Bình đến Quảng Ninh, trong đó có vùng biển Lạch Trường. Nhưng quân và dân ta đã chuẩn bị sẵn sàng. Từ tàu hải quân, trạm ra-đa, Đồn Biên phòng 74, tự vệ Xí nghiệp thủy sản đến dân quân du kích các xã đều vào vị trí chiến đấu. Trong làn bom đạn ác liệt, những người dân bình thường đã trở thành chiến sĩ kiên cường: cụ Tường tuổi cao, mắt kém vẫn phụ trách khẩu trung liên; 12 nữ dân quân xã Hòa Lộc do chị Tô Thị Đạo chỉ huy liều mình vượt sóng tiếp đạn, cứu thương; hai cô gái trẻ Nguyễn Thị Vy và Lê Thị Thảo chèo thuyền ra khơi, tiếp tế cho tàu hải quân dưới mưa bom. Kết quả: 2 máy bay Mỹ bị bắn rơi, 2 chiếc khác bị thương.

Trận thắng ngày 2 và 5/8/1964 đã mở đầu cho trang sử hào hùng của Hải quân Nhân dân Việt Nam – chiến thắng của ý chí quật cường, của trí thông minh, của nghệ thuật quân sự “lấy yếu thắng mạnh, lấy ít địch nhiều”. Nó khẳng định sức mạnh chiến tranh nhân dân toàn dân, toàn diện và mang lại niềm tin, khí thế cho phong trào đấu tranh vì hòa bình trên toàn thế giới.

Hơn sáu thập kỷ đã trôi qua, nhưng ký ức hào hùng ấy vẫn vang vọng nơi cửa biển Hoằng Trường. Đài Chiến thắng trận đầu của Hải quân Nhân dân Việt Nam, sừng sững nơi núi Cồn Bò nhìn ra biển lớn, không chỉ là biểu tượng của Hải quân anh hùng mà còn là niềm tự hào bất diệt của quân và dân Thanh Hóa – vùng đất đã góp phần to lớn vào chiến công mở đầu ấy.

Kỷ niệm 61 năm Chiến thắng trận đầu (2 và 5/8/1964 – 2 và 5/8/2025), quân và dân Hoằng Tiến càng thêm trân trọng giá trị lịch sử, tiếp nối truyền thống, quyết tâm xây dựng quê hương ven biển giàu đẹp, giữ vững chủ quyền biển đảo của Tổ quốc. /.

Tuyết Mai ( Ghi chép)